اولین سکونت گاه های چینی، گودال هایی هستند که به صورت دایره ساخته شده اند و روی آن را با شاخ و برگ درختان پوشانده اند. از نظر تزئینی نمونه های خانه گلی دوره ی هان کاملا شبیه سبک های موجود در چین است. مدخل اصلی در داخل توسط مانع ارواح (دیواری در مقابل مدخل) حفاظت می شود، به طوری که حیاط از داخل خانه از نظر پنهان است. براساس عقاید چینی، شیاطین و ارواح پلید در خط مستقیم حرکت می کردند و این دیوارها در مقابل مدخل مانع ورود آن ها به داخل خانه می شدند. معماری خانه های چینی به ویژه خانه های سنتی نشان دهنده میراث فرهنگی غنی، تنوع منطقه ای و تکامل تاریخی این کشور است.
خانه های سنتی چینی اغلب از چوب و آجر و سنگ ساخته می شوند. چوب به علت در دسترس بودن و کارایی فراوانی که دارد همواره از متریال استفاده شده در ساختن خانه های چینی بوده و همچنین تزئینات خانه ها نیز با چوب ساخته می شده.
ویژگی های کلیدی معماری خانه های چینی
چیدمان: بسیاری از خانه های سنتی چینی از چیدمان سیهوان پیروی می کنند که شامل یک حیاط در مرکز است و چهار طرف آن خانه هایی ساخته شده است. این طرح با حفظ حریم خانواده ها در عین حال به ایجاد ارتباط و وحدت بین خانواده های ساکن آنجا کمک می کند.
طراحی سقف: سقف های شیب دار با لبه های رو به بالا از ویژگی های معماری چینی می باشد. این طراحی هم به علت ایجاد ظاهر زیبا و هم به علت انحراف آب باران می باشد.
تقارن: در معماری چینی همواره تقارن وجود دارد که نشان دهنده هماهنگی و تعادل که مفاهیم مهمی در فرهنگ چینی هستند، می باشند.
تزئینات: کنده کاری های پر کار و نقاشی های چینی از ویژگی های تزئینات ساختمان های چینی می باشند که این تزئینات اغلب نمادهای فرخنده ای همانند اژدها، ققنوس و گل ها را به نمایش می گذارد.
فنگ شویی: اصول فنگ شویی در معماری خانه های چینی رعایت می شوند و علت آن ایجاد محیطی هماهنگ است که باعث رفاه حال ساکنین خواهد شد.
معماری خانه های چینی در مناطق مختلف
جنوب چین: در مناطقی همچون فوجیان و گوانگدونگ میتوان سازه های خاکی بزرگی را دید که جهت اسکان چندین خانواده ساخته شده اند و نام آن ها تولو می باشد. تولو ها اغلب دیوارهای ضخیم با حیاطی مشترک داشتند که شکل ظاهری ساختمان به صورت دایره یا مربع بوده است.
شمال چین: اغلب سبک سیهوان که به آن ذکر شد رایج است و معمولا خانه ها از آجر یا سنگ ساخته شده اند. سقف مسطح این سازه ها برای مقاومت در برابر بارش برف های سنگین بوده است. سبک سیهوان در پکن بسیار رایج است.
خانه های اقلیت های قومی: اقوام مختلف در چین سبک های منحصر به فرد خود را دارند. به عنوان مثال خانه های چوبی مردم میائو.
شهری یا روستایی بودن: معماری شهری امروزه اغلب سنت و مدرنیته را در هم آمیخته در حالیکه معماری روستایی بیشتر به سمت سبک های سنتی می باشند.
تاثیرات مدرنیته در معماری چینی
در معماری معاصر چینی تلفیقی از عناصر سنتی و مدرن را میبینیم. در عین حال که آسمان خراش های فراوانی در مناطق شهری دیده می شوند اما تلاش های بسیاری نیز در جهت حفظ سبک های معماری سنتی نیز می شود که به عنوان بخشی از حفاظت از میراث فرهنگی در حال انجام است.
